Cara e cruz de Ferroatlántica en Galicia: ampliou a concesión da súa maior mina antes do ERTE en Sabón

Ferroatlántica asegura a concesión da súa mina clave en Galicia en plenas turbulencias polo seu expediente de regulación temporal de emprego (ERTE). A multinacional que preside Javier López Madrid revelou na súa presentación de resultados que logrou “estender os seus dereitos mineiros na mina de cuarzo de alta calidade de Serrabal ata 2038”.

Trátase dun xacemento que xoga un papel clave no taboleiro de Ferroglobe. Non en van, a mina de Serrabal ten capacidade para nutrir á multinacional de 330.000 toneladas de cuarzo ao ano. É por iso que a compañía a define na súa propia páxina web “como unha das máis importantes no mundo” debido a “os volumes das súas reservas e a calidade do cuarzo”.

De feito, Ferroglobe só conta cunha mina de cuarzo maior que este xacemento, o de Serrabal, que se ubica entre os concellos de Vedra e Boqueixón. Trátase do de Thaba Chueu, ubicada en Sudáfrica, que conta co triplo de capacidade: un millón de toneladas. Entre elas dúas cubren boa parte das necesidades de cuarzo de Ferroglobe, que emprega este mineral e o carbón como materias primas clave para a produción de silicio metal e ferroaleacións.

Estas dúas forman parte do ecosistema de oito minas de cuarzo que nutren a Ferroglobe. A elas súmanse os xacementos de Sonia, en Mañón, con 150.000 toneladas de capacidade, o de e Esmeralda, en Val do Dubra, que suma 50.000 toneladas. Das restantes, catro explotacións ubícanse en Sudáfrica e outra nos Estados Unidos, a de AS&G Meadows Pit, que alberga reservas de cuarcita.

Dúas décadas perseguindo a prórroga

Ferroglobe, que fai dúas semanas acordou unha prórroga de seis meses para o ERTE sobre as súas tres plantas españolas (Sabón, Boo e Monzón) que expiraba este mes de decembro, asegurou, deste xeito, o futuro dunha mina clave para as súas operacións en Europa e pon punto final a un proceso que iniciou hai máis de dúas décadas. Foi no ano 2005 cando Rocas, Arcillas y Minerales (Ramsa), a empresa que logrou a concesión sobre esta mina en 1978 e que posteriormente foi comprada polo grupo participado por Villar Mir, solicitou unha renovación na concesión por outros 30 anos, ata 2038.

A pesar de non ter logrado a aprobación a este proxecto, o grupo Ferroglobe seguiu operando este xacemento tras recibir a cautelar. Nin sequera a particular colisión da mina co trazado do AVE a Galicia impediu que a compañía controlada polo Grupo Villar Mir explotase este xacemento clave para as súas operacións.

E é que parte das 861 hectáreas desta mina ubícanse nunha parte do trazado de alta velocidade que conectaba Madrid con Galicia. É por iso que o Grupo Villar Mir chegou a manter un contencioso con Fomento para evitar as expropiacións e forzar unha modificación do trazado. A compañía entendía que o proxecto ferroviario poñía en xaque ao 59% das súas reservas mineiras, motivo polo cal chegou a ameazar con reclamar un pago de 895 millóns de euros por lucro cesante, cantidade que posteriormente rebaixaría ata os 270 millóns de euros.

Finalmente, Villar Mir perdería o seu pulso xudicial no Tribunal Supremo e a administración optou por unha medida salomónica para poder sacar adiante este proxecto co menor número de modificacións posible. En concreto, as vías que atravesan parte da concesión sobre esta mina están protexidas, ao longo de algo máis de dous quilómetros, por unha bóveda de formigón de 8,3 metros de radio co obxectivo de non interferir co calendario de voladuras controladas neste xacemento mineiro do que no seu día se chegou a afirmar que podería sosteñer por si só o 13% da produción de silicio solar a nivel mundial.